Zgodnie z art. 23 ust. 1 ww. ustawy, obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 tej ustawy, przysługuje prawo do:
➔ świadczeń rodzinnych, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych,
➔ świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci,
➔ świadczenia dobry start, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
➔ rodzinnego kapitału opiekuńczego, o którym mowa w ustawie z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym,
➔ dofinansowania obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3,
➔ świadczeń z pomocy społecznej (pieniężne i niepieniężne), o których mowa w przepisach ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej,
➔ jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę, przeznaczonego na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe,
➔ pomocy żywnościowej w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa.
Jednorazowe świadczenie pieniężne na żywność, odzież lub opłaty mieszkaniowe
W pierwszej kolejności obywatele Ukrainy powinni wystąpić z wnioskiem o jednorazowe świadczenie pieniężne dla obywateli Ukrainy w wysokości 300,00 złotych. Ośrodek Pomocy Społecznej w Mietkowie rozpoczął przyjmowanie wniosków o wypłatę jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę, przeznaczonego na utrzymanie, w szczególności pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe. Pomoc przeznaczona jest dla obywateli Ukrainy, którzy przekroczyli granicę od 24 lutego i zostali już wpisani do rejestru PESEL.
Wniosek o wypłatę świadczenia składa osoba uprawniona, jej przedstawiciel ustawowy, opiekun tymczasowy albo osoba sprawująca faktyczną pieczę nad dzieckiem. Wsparcie jest udzielane od dnia przekroczenia granicy – data złożenia wniosku nie wpływa na otrzymywaną pomoc.
Zakres informacji zbieranych podczas przyjmowania wniosków o wypłatę świadczenia:
- Imię (imiona) i nazwisko
- Data urodzenia
- Obywatelstwo
- Płeć
- Rodzaj dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy
- Seria i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy, informacja o dacie wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
- Adres pobytu
- Dane kontaktowe, w tym numer telefonu lub adres poczty elektronicznej
- Numer PESEL,
- Numer rachunku płatniczego, na który wypłacane będzie świadczenie
Wnioski przyjmowane są u pracowników socjalnych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mietkowie od 7:15 do 15:15
Numer kontaktowy: 71 360 49 18
Świadczenia rodzinne dla uchodźców z Ukrainy
Większość osób uciekających przed wojną do Polski to kobiety z dziećmi, z tego względu najważniejsze zasiłki dla uchodźców z Ukrainy obejmują świadczenia rodzinne zaspokajające podstawowe potrzeby finansowe rodzin. Będą one przyznawane obywatelom Ukrainy na takich samych zasadach co polskim obywatelom, przysługując jednak głównie uchodźcom, którzy wjechali legalnie do Polski od 24 lutego 2022 r.
Świadczeniami rodzinnymi, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, są:
- zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego;
- świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz świadczenie pielęgnacyjne;
- jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka;
- świadczenie rodzicielskie.
Obywatel Ukrainy wnioskujący o dane świadczenia rodzinne musi spełniać określone w/w ustawą warunki/przesłanki do jego przyznania, dotyczy to również sposobu dokumentowania spełnienia ustawowych warunków dla poszczególnych świadczeń.
Zgodnie z art. 2 ust. 1, art. 4 ust. 1 w/w ustawy pomocniczej, jeżeli Obywatel Ukrainy, wjechał legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. (do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 4 w/w ustawy) i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny w okresie 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r. Za legalny uznaje się także pobyt dziecka urodzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Obywatelowi Ukrainy przebywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny, prawo do świadczeń rodzinnych ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym obywatel ten został wpisany do rejestru a w przypadku świadczeń przysługujących na dziecko – również dziecko zostało wpisane do tego rejestru. Wniosek o przyznanie świadczeń,, zawiera numer PESEL wnioskodawcy oraz, jeżeli występuje, rodzaj, serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy, a w przypadku świadczeń przysługujących na dziecko – numer PESEL dziecka oraz, jeżeli występuje, rodzaj, serię i numer dokumentu stanowiącego podstawę przekroczenia granicy. Świadczenia rodzinne przysługują także opiekunowi tymczasowemu małoletniego obywatela Ukrainy, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez osób dorosłych odpowiedzialnych za niego. Opiekun tymczasowy dziecka będzie musiał dołączyć odpis/kopię postanowienia sądu opiekuńczego o ustanowieniu go opiekunem tymczasowym (art. 25 ust. 1 w/w ustawy pomocowej).
Ustalając prawo do świadczeń rodzinnych uzależnionych od kryterium dochodowego, przy ustalaniu dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę nie uwzględnia się członka rodziny, który, zgodnie z oświadczeniem osoby ubiegającej się o te świadczenia, nie przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W/w przepisów nie stosuje się do obywateli Ukrainy:
1) posiadających:
- a) zezwolenie na pobyt stały,
- b) zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
- c) zezwolenie na pobyt czasowy,
- d) status uchodźcy,
- e) ochronę uzupełniającą,
- f) zgodę na pobyt tolerowany;
2) którzy:
- a) złożyli w Rzeczypospolitej Polskiej wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej lub w imieniu których takie wnioski zostały złożone,
- b) zadeklarowali zamiar złożenia wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej w Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 28 ust. 1 lub art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 1108 i 1918 oraz z 2022 r. poz. 583) lub których takie deklaracje zamiaru dotyczą.
Wnioski wraz z dokumentami należy złożyć:
- drogą elektroniczną za pośrednictwem: Portalu informacyjno-usługowego Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (mrpips.gov.pl), Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej ePUAP (http://epuap.gov.pl/), Bankowości elektronicznej,
- tradycyjnie osobiście: GOPS Mietków, ul. Kolejowa 35, 55-081 Mietków, pok. nr 11 i 12.
Pieniężne i niepieniężne świadczenia z pomocy społecznej
Zgodnie z nową ustawą uchodźcy z Ukrainy mogą liczyć na pomoc społeczną, która będzie im udzielana bez standardowego wywiadu środowiskowego. Obejmuje ona różne świadczenia:
- pieniężne – mogą być to stałe, okresowe lub doraźne zasiłki pokrywające podstawowe potrzeby życiowe;
- niepieniężne – np. w postaci zapewnienie tymczasowego mieszkania, żywności, odzieży itp.
Z założenia pomoc społeczna i świadczenia oferowane w jej ramach mają na celu wspierać osoby i rodziny o najniższych dochodach lub bez środków do życia, czyli zagrożonych ubóstwem w najtrudniejszych sytuacjach życiowych. Wystarczy złożyć wniosek oraz oświadczenie o swojej sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej.
- Bez wątpienia więc taka pomoc i zasiłki dla obywateli Ukrainy, którzy uciekli przed wojną bez żadnego dobytku, będą bardzo potrzebne. O wsparcie należy ubiegać się w GOPS Mietków, ul. Kolejowa 35, 55-081 Mietków, pok. nr 11 i 12.
Numer kontaktowy: 71 360 49 18.
Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
Zasiłki dla uchodźców z Ukrainy obejmują również świadczenia w ramach tzw. Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego (RKO). Przysługuje ono uchodźcom z Ukrainy, którzy mieszkają w Polsce ze swoimi dziećmi. Wysokość zasiłku może wynieść w sumie 12 000 zł na dziecko i mogą się o niego ubiegać rodzice każdego dziecka (pierwszego i kolejnego), które jest w wieku 12-35 miesięcy. Przyznanie świadczenia nie zależy od dochodów.
Podobnie jak w przypadku obywateli polskich zasiłki dla obywateli Ukrainy w ramach RKO mogą być wypłacane w dwojaki sposób:
- po 500 zł miesięcznie przez 2 lata,
- po 1000 zł miesięcznie przez 1 rok.
Wniosek o Rodzinny Kapitał Opiekuńczy należy złożyć do ZUS w formie elektronicznej na formularzu RKO-R za pośrednictwem portalu ZUS, strony rządowej Empatia lub w bankowym serwisie transakcyjnym do obsługi konta osobistego.
Świadczenie wychowawcze 500+
Na mocy specustawy uchodźcom z Ukrainy przyznano również prawo ubiegania się o wsparcie dla rodziny w ramach programu 500 plus. Wniosek o świadczenie złożyć może osoba, która:
- jest obywatelem Ukrainy albo małżonkiem obywatela Ukrainy;
- przebywa legalnie w Polsce;
- ma pod opieką dziecko (jest jego rodzicem lub opiekunem tymczasowym), które ma ukraińskie obywatelstwo i przybyło z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi;
- ma pod opieką dziecko (jest jego rodzicem lub opiekunem tymczasowym) urodzone w Polsce przez matkę, która jest obywatelką Ukrainy i której pobyt w Polsce jest legalny.
Udający się do ZUS celem złożenia wniosku o 500 plus powinien mieć ze sobą:
- polski numer identyfikacyjny PESEL osoby składającej wniosek i dziecka. Pobyt w RP dla obywateli Ukrainy, którzy wjechali legalnie ze swojego kraju do Polski po 23 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi, jest legalny przez 18 miesięcy. Świadczenie dla rodzin będzie przy tym przysługiwało nie dłużej niż przez okres przebywania w Polsce.
- jeśli dana osoba spełnia warunki otrzymania 500 plus dla Ukraińców, wniosek o takie świadczenie wychowawcze może złożyć elektronicznie przez:
- PUE ZUS,
- Portal Emp@tia,
- bankowość elektroniczną wielu polskich banków (jeśli ma konto w takiej instytucji bankowej).
Dla osób, które nie będą miały możliwości skorzystania z opcji złożenia wniosków online przewidziano możliwość zrobienia tego osobiście. Wystarczy przyjść do dowolnej placówki ZUS, gdzie będzie możliwość złożeniu wniosku przez portal PUE ZUS2022 .
Świadczenie „Dobry Start”
Przysługujące zasiłki dla uchodźców z Ukrainy w Polsce obejmują również świadczenie Dobry Start. Dla kogo jest przeznaczona taka pomoc finansowa? Dobry Start to świadczenie wypłacane co roku dla rodziców dzieci w wieku szkolnym, które ma pomóc w przygotowaniu dziecka do szkoły, czyli kupieniu mu podręczników i innych niezbędnych przedmiotów.
Na wyprawkę szkolną dostaje się 300 zł na każde dziecko w wieku do 20 lat, jeśli uczęszcza do szkoły. Wniosek o Dobry Start można z łożyć w banku lub bezpośrednio do ZUS. Podobnie jak inne zasiłki dla obywateli Ukrainy, także ten wymaga posiadania numeru PESEL.
Dofinansowanie „żłobkowe”
Uchodźcy z Ukrainy mogą również ubiegać się o dofinansowanie żłobka dla dziecka. Tzw. żłobkowe w 2022 roku wynosi maksymalnie 400 zł miesięcznie i można go uzyskać na pokrycie opłat w żłobku, klubie dziecięcym lub na rzecz opiekuna dziennego. Przysługuje ono wyłącznie dla rodziców dzieci, na które nie jest pobierany Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, a zatem np. dzieci do ukończenia 12 miesiąca życia. O takie zasiłki uchodźcy z Ukrainy muszą wnioskować w ZUS. Co ważne, wymagane jest dostarczenie dokumentu potwierdzającego zapisanie dziecka do żłobka. Żłobki znajdują się na terenie gmin ościennych (Kąty Wrocławskie, Sobótka, Żarów).
Infolinia ZUS: (22) 560 16 00 z telefonów stacjonarnych i komórkowych.